1. Początki rodu.
Na podstawie opublikowanych dotąd źródeł, możliwe jest (chciażby częściowe) odtworzenie początków rodu Myszkowskich h. Jastrzębiec. Jak dotąd najwięcej informacji na ten temat dostarczają herbarze : Bonieckiego ,Uruskiego i Niesieckiego oraz "Złota Księga Szlachty Polskiej" Żychlińskiego. Duży wkład wnosi również "Słownik Historyczno-Geograficzny Woj. Krakowskiego w Średniowieczu" i "Słownik Historyczno-Geograficzny Woj. Poznańskiego w Średniowieczu" (wydawane na bieżąco). Również Polski Słownik Biograficzny (również wydawany na bieżąco) zawiera życiorysy Myszkowskich. Nie można jednak pominąć faktu, że część w/w źródeł obarczonych jest błędami. Oto co wiemy dotychczas : Seweryn Uruski w "Herbarzu Szlachty Polskiej" pisze: "Podług familijnej tradycyi ta znakomita rodzina pochodzi od Jana, żyjącego w 1384 r., brata Wojciecha, [1] arcybiskupa gnieźnieńskiego, dla którego ten dygnitarz kościelny kupił majątek Przeciszów ..." W dalszej części autor mija się z prawdą, myląc początki rodu Myszkowskich z Koziegłowskimi h.Lis (właścicielami Mirowa w XV wieku). Uruski zalicza Myszkowskich jako "jeden dom"z Rytwiańskimi (z Rytwian k.Staszowa w ziemi sandomierskiej), Borysławskimi (z Borzysławic,obecnie Borysławice Zamkowe k.m. Koło), Zborowskimi (ze Zborowa k.Rytwian),Karśnickimi (z Karsznic k.Łęczycy), Bielawskimi (z Bielaw k.Gniezna)”. Powstaje zatem dylemat , czy zawierzyć istniejącej, rodowej legendzie ? Przeważająca ilość argumentów przemawia za przyjęciem tej legendy jako wiarygodnej ( z przyjęciem pewnej poprawki, że np.ów Jan mógł być zarówno bratem arcybiskupa Wojciecha , jak też np.bratem stryjecznym lub dalszym jego kuzynem ). Jedno jest pewne. Myszkowscy w XV wieku pełnili wysokie urzędy państwowe (kasztelanowie,wojewodowie), co świadczy o "ukształtowaniu się" rodu Myszkowskich już we wczesnym średniowieczu. Żychliński w "Złotej księdze szlachty polskiej" pisze : "Podług starej tradycyi mieli Myszkowscy ... pochodzić od dawnych książąt Oświęcimskich ". Powstaje kolejny dylemat ,w jakim stopniu zawierzyć tej legendzie. Jest faktem, że Mikołaj Myszkowski z Przeciszowa (ur.ok.1415 r.), rycerz w otoczeniu księcia oświęcimskiego Jana IV, uzyskał liczne nadania od książąt oświęcimskich, miał znaczne dobra w księstwie zatorskim, w 1441 r. był kanclerzem księstwa oświęcimskiego. Ze względu na brak potwierdzenia w źródłach, można jedynie przypuszczać, że Myszkowscy mogli być skoligaceni z księciem oświęcimskim Janem IV. Mogli też otrzymać nadania i dobra w księstwie zatorskim np. za zasługi wojenne. Pierwszym, udokumentowanym przedstawicielem rodu jest Leonard z Myszkowic ( ur.ok.1385 r.) , protoplasta rodu Myszkowskich ( być może syn Jana - brata arcybiskupa Wojciecha Jastrzębca ). Jego synem był Mikołaj Myszkowski "Starszy" z Przeciszowa (ur.ok.1415 - zm.1482 r.), dziedzic Przeciszowa i Starej Polanki w księstwie oświęcimskim, rycerz w otoczeniu księcia oświęcimskiego Jana IV (ur.ok.1450 r. - zm .1513 r. ), a po 1457 r. Kazimierza Jagiellończyka, w 1441 r., kanclerz księstwa oświęcimskiego. Mikołaj Myszkowski „Starszy”pochowany jest w Oświęcimiu na terenie zamku, gdzie do dziś zachowała się jego płyta nagrobna. [2] Mikołaj "Starszy" miał 4-ch synów : 1/ Mikołaj "Młodszy" z Przeciszowa zw. Miklusz, Miklasz, 2/ Jan z Przeciszowa, kasztelan oświęcimski (zm.ok.1527 r.), 3/ Piotr z Przeciszowa i Mirowa (ur.ok.1450 r.-zm.1505 r.),m.in. kasztelan i starosta Oświęcimski, wojewoda łęczycki, 4/ Paweł z Przeciszowa.
Nie można wykluczyć, że były również córki Mikołaja "Starszego" Reasumując powyższe stwierdzenia, można z dużym prawdopodobieństwem przyjąć, że ród Myszkowskich h. Jastrzębiec ma swoje korzenie w ziemi łęczyckiej i jest odgałęzieniem rodu Rytwiańskich. Być może Myszkowscy razem z Rytwiańskimi i Zborowskimi osiedli przejściowo w ziemi sandomierskiej.
Wersja angielska (English) 1.
The origin of
the FAMILY On the basis of different sources published
up to date one can learn (at least partially) about the beginning of the family of Myszkowscy using
Jastrzębiec coat of arms. The biggest lot of information is provided by armorials written by Boniecki, Uruski and
Niesiecki and also “Golden Book of Polish Noblesse” by Żychlinski. “Geographical
and historical dictionary of Krakow Province in Middle Ages” and
“Geographical and historical dictionary of Poznań Province
in Middle Ages” (it is still published). Also Polish Biographical Dictionary (whish is still published)
contains biographies of Myszkowscy. One shouldn’t although forget that
some part of the above mentioned sources contains
mistakes. So far we have found out that: Seweryn Uruski in “Armorial of Polish
Noblesse” writes: “according to the tradition of the family they
are all originate from Jan, living in 1384, brother
of Wojciech who was archbishop of Gniezno; Wojciech who bought for Jan the property of Przeciszów
…” Then the author departs from the truth as he confuses the
origin of Myszkowscy with Koziegłowscy using Lis
coat of arms (they owned Mirów property in XV century). Uruski says that Myszkowscy are in fact one
house with Rytwiańscy (from Rytwiany near Staszów, Sandomierz land), Borysławscy
(from Borzysławice, now Borysławice Zamkowe near Koło), Zborowscy (from
Zborów near Rytwiany), Karśniccy (from Karsznice near Łęczyca), Bielawscy (from Bielawy near Gniezno)”. So there is a dilemma – should we believe the
existing family legend? Most of argument indicates that this legend
is reliable source of information (if we make allowances for the fact that for example Jan could be
archbishop Wojciech’s brother or first/distant cousin). One thing is sure: Myszkowscy in XV century
held high-ranking public offices (castellans, province governors) and it shows that Myszkowscy line
“came into being” in early Middle Ages. Żychlinski in
“Golden book of Polish nobility” writes: “According to the old tradition
Myszkowscy originate from the early Oświęcim princes”. There is another
dilemma – should we entirely believe
this legend? The truth is that Mikołaj Myszkowski from Przeciszów (born around 1415), knight close to Oświęcim
prince Jan IV, who received many grants from Oświęcim princes, had many properties in Zator principality,
in 1441 was chancellor of Oświęcim principality. We can only suppose that Myszkowscy were connected with
Oświęcim prince Jan IV as there is no confirmation in any sources. They might receive grants and
propertied in Zator principality for example for their contribution in wars. The first documented representant of
Myszkowscy line is Leonard from Myszkowice (born around 1385), line progenitor (possibly son of Jan –
brother of archbishop Wojciech Jastrzebiec). His son might be Mikołaj
Myszkowski “Senior” from
Przeciszów (born around 1415 - died in 1482), inheritor of Przeciszów and Stara Polanka in
Oświęcim principality, knight close to Oświęcim prince Jan IV (born around 1450 – died
in 1513) and after 1457 close to Kazimierz Jagiellończyk, chancellor of Oświęcim principality in 1441.
Mikołaj
Myszkowski “Senior” was buried Oświęcim, on the area of the castle where one can still find
the gravestone. [2] Mikołaj “Senior” had 4 sons: 1/ Mikołaj "Junior" from Przeciszów, so called Miklusz, Miklasz, 2/ Jan from Przeciszów, castellan of Oświęcim, (died around 1527), 3/ Piotr from Przeciszów and Mirów (born around 1450 – died in 1505), castellan and starost of Oświęcim, governor of Łęczyca province, 4/ Paweł from Przeciszów. It is also possible that Mikołaj
„Senior” had daughters. So taking all that into account we can
claim that there is very probably that Myszkowscy family
using Jastrzebiec coat of arms originated from Łęczyca land and that this family is a branch of Rytwiańscy.
Maybe Myszkowscy with Rydwiańscy and Zborowscy stayed temporarily on Sandomierz land.
[1] Wojciech Jastrzębiec ( ur.ok.1362 - zm.1436 ), s. Dersława z Łubnicy i Krystyny, biskup poznański 1399-1412, biskup krakowski i kanclerz koronny 1412-1422, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski 1423-1436. Bratem Wojciecha był Mikołaj, podstoli łęczycki, podkomorzy łęczycki 1409 r. Jego synowie : a/ Marcin Ścibor ( ur.ok.1382 - zm.po1409 ) z Borzysławic, Rytwian, Zborowa, Łubnic, wojewoda łęczycki, b/ Ścibor (zm.1435 r) z Borzysławic, wojewoda łęczycki, c/ Wojciech (zm.1431 r.), dr dekretów, prepozyt poznański, scholastyk sandomierski, kanonik krakowski, dziekan krakowski. [powrót] [2] Bogusław Czechowicz "Nagrobki późnogotyckie na Śląsku" Wrocław 2003 r.,str 150 Oświęcim. Zamek - Oświęcimskie Centum Kultury. Nagr. Mikołaja Myszkowskiego (zm. najpewniej w 1480 r. , nie później niż w 1494 r.). W. Łuszczkiewicz uznaje go za nagrobek kasztelana oświęcimskiego z rodu Myszkowskich zm.w 1444 r. [powrót] Spis treści Następny rozdział ->>
|