|
Kaplica Myszkowskich w KrakowieZnajduje się w kościele Dominikanów Św. Trójcy przy ul. Stolarskiej. Historia kaplicy zaczyna się od pogrzebów Jana Myszkowskiego, kasztelana żarnowskiego oraz Piotra, biskupa krakowskiego, zmarłych w 1591 r. co prawda już wcześniej pochowano w kościele Św. Trójcy zmarłego w roku 1548 Aleksandra Myszkowskiego, lecz dopiero u schyłku stulecia rodzina ta, wzbogacona i przechodząca w szeregi magnaterii, obiera ostatecznie kościół Dominikanów za miejsce wiecznego spoczynku swych członków. Dnia 29 marca 1591 r. zmarł Piotr Myszkowski, biskup krakowski, poprzednio płocki, który przez osiągnięcie wysokich godności kościelnych i pozostawienie po sobie ogromnego majątku, stworzył podstawy dalszego rozwoju rodu. W swym testamencie z r. 1586 wyraził życzenie :„Ciało moje grzeszne ... aby pogrzebione było w kościele Świętego Michała na zamku krakowskim, wedle zwyczaju Kościoła naszego chrześcijańskiego przystojnie a uczciwie, bez niepotrzebnej pompy, która by się na pychę świecką ściągać mogła, jakiej bywałem i za życia przeciwny”.Główni spadkobiercy biskupa, trzej synowie jego brata Zygmunta, burgrabiego krakowskiego, Piotr, Zygmunt i Aleksander, życzeń tych jednak nie respektowali. Piotra Myszkowskiego pochowano w krakowskim kościeleDominikanów wraz ze zmarłym nieco wcześniej ich najstarszym bratem Janem, kasztelanem żarnowskim. [1] Realizacja projektu kaplicy nastąpiła kilka lat później. Jeszcze w r. 1601, gdy umarł Piotr Myszkowski, wojewoda rawski, pochowano go w starej kaplicy. Dnia 5 grudnia 1602 r. uregulowano „in forma iuris” kwestię własności kaplicy : krakowski konwent dominikanów oddał ją ostatecznie Zygmuntowi i AleksandrowiMyszkowskim na mauzoleum rodziny. W rok później anonimowy autor Kościołów krakowskich opisania podał już, że „na tęż kaplicę, materia wszystka od marmuru z niemałym sumptem jest zgotowana”. W r. 1606 nowa budowla była w trakcie wznoszenia, a według tablicy fundacyjnej prace ukończono w r. 1614.Zarówno akt przekazania kaplicy w r. 1602, jak i Opisanie z r.1603 podają jako opiekunów grobowca (a więc i inicjatorów nowej budowy) Zygmunta Myszkowskiego, marszałka wielkiego koronnego, który właśnieod księcia Mantui Wincentego otrzymał ok.1597 r. tytuł margrabiego, herb i nazwisko Gonzaga [2] (nadany i zatwierdzony przez papieża Klemensa VIII) oraz jego brata Aleksandra, kasztelana oświęcimskiego.Kaplica grobowa Myszkowskich pod wezwaniem Św. Dominika dobudowana jest do ostatniego (piątego) przęsła nawy południowej kościoła św. Trójcy (Dominikanów), sąsiadując od wschodu z barokową kaplicą Różańcową, a od zachodu z gotycką kaplicą Św. Józefa. W pierwszym rzędzie kasetonów wnętrza kopuły znajduje się galeria 16 półfigur, przedstawiających członkówrodu Myszkowskich. [3]
Zygmunt Gonzaga Myszkowski (ur.1562 - zm.5.07.1615 Bassano, Włochy), fundator Kaplicy Myszkowskich w Krakowie [zob. Spis treści : pkt 2.1] I Ordynat na Pińczowie, kaszt. wojnicki 1598, marszałek wielki koronny od 1603, starosta wiślicki [Wiślica], 1600 - 1615 starosta generalny krakowski 1608, starosta piotrkowski [Piotrków], starosta nowokorczyński [Nowy Korczyn], 1600 - 1615 starosta solecki [Solec], 1603 - 1615 starosta grodecki [Gródek], 1606 - 1615 W 1597 r. podczas pobytu w Mantui, sprawując poselstwo do Włoch od Zygmunta III, został adoptowany do rodu Gonzagów przez księcia Mantui Wincentego Gonzagę.Papież Klemens VIII nadał mu tytuł margrabiego na Mirowie. Był to jedyny tytuł margrabiowski wśród szlachty I Rzeczypospolitej.W 1601 r. dzięki zgodzie sejmu, założył z bratem Piotrem Ordynację Pińczowską.
Kaplica Myszkowskich, widok od strony południowej
Kraków. Kaplica Myszkowskich : ołtarz i wejście do krypty---------------------------------------------------------------------------------------------Zdjęcia : Frederik Mischgofsky, Holandia [pkt 7.3] : Wnętrze kopuły i tamburu [powiększ]
-------------------------------------------------------------------------------------------- Źródło : Internet. Kaplica Myszkowskich – Fototeka. Autor Tomasz Kowalski
-------------------------------------------------------------------------------------------- Źródło : Andrzej Fischinger „Kaplica Myszkowskich w Krakowie”, 1956 r. Rocznik Krakowski, tom XXXIII, zeszyt 3 :
Popiersie Mikołaja Myszkowskiego „Młodszego” w Kaplicy Myszkowskich w Krakowie [ pkt 2.1 ]
Popiersie Zygmunta Myszkowskiego w Kaplicy Myszkowskich w Krakowie [ pkt 2.1 ] Popiersie Jana
Myszkowskiego w Kaplicy Myszkowskich w Krakowie [ pkt 2.1
] Popiersie Piotra
Myszkowskiego w Kaplicy Myszkowskich w Krakowie [ pkt 2.1
] Popiersie Zygmunta
Myszkowskiego w Kaplicy Myszkowskich w Krakowie [ pkt 2.1
] Popiersie biskupa
Piotra Myszkowskiego w Kaplicy Myszkowskich w Krakowie [ pkt 2.1
]
Popiersie Piotra Myszkowskiego w Kaplicy Myszkowskich w Krakowie [ pkt 2.3
]
Popiersie Wawrzyńca Myszkowskiego w Kaplicy Myszkowskich w Krakowie [ pkt 2.3
] Popiersie
Mikołaja Myszkowskiego w Kaplicy
Myszkowskich w Krakowie [ pkt 2.3 ] Popiersie Andrzeja
Myszkowskiego w Kaplicy Myszkowskich w Krakowie [ pkt 2.3
] Popiersie Krzysztofa
Myszkowskiego w Kaplicy Myszkowskich w Krakowie [ pkt 2.3
] Popiersie Marcina
Myszkowskiego w Kaplicy Myszkowskich w Krakowie [ pkt 2.3
] Popiersie Stanisława
Myszkowskiego w Kaplicy Myszkowskich w Krakowie [ pkt 2.3
] Popiersie Jana
Myszkowskiego w Kaplicy Myszkowskich w Krakowie [ pkt 2.3
] Popiersie Pawła
Myszkowskiego w Kaplicy Myszkowskich w Krakowie [ pkt 2.4
] Przypisy :[1] Szczegóły obydwóch pogrzebów, które odprawiono w dniach 5 i 6 maja 1591 r., znane są dzięki dokładnemu opisowi anonimowego kronikarza. Cechował je wyolbrzmiony ceremoniał i właśnie owa „niepotrzebna pompa”. Odbyły się one „nowym sposobem, a takich pogrzebów w Polsce niebywałych” ; w kościele „zgotowano majestat po rzymsku przyprawiony, czarnym suknem obity od wierzchu do dołu”, oświetlony 266 lampami oraz 20 świecami, „co gorzały w koronie i około dołu w lichtarzach”. Pod ten „majestat’ wstawiono zwłoki obydwóch zmarłych. Trzeciego dnia ( 7 maja ) w obecności króla Zygmunta III złożono je „do kaplice i do dołu zasklepionego”.[2] W wiekach średnich tytuł margrabiego zajmował stanowisko pośrednie : stał niżej od tytułu księcia, ale wyżej od tytułu hrabiego. To stanowisko pośrednie utrzymało się dotąd niemal wszędzie z wyjątkiem Włoch, gdzie margrabia (marchese) ma znaczenie niższe od hrabiego. W Polsce po raz pierwszy tytuł margrabiego pojawia się w końcu wieku XVI - go, został nadany w 1597 r. przez papieża Klemensa VIII Zygmuntowi Myszkowskiemu, kasztelanowi oświęcimskiemu, a następnie marszałkowi wielkiemu koronnemu, który sprawując poselstwo do Włoch od Zygmunta III - go, przez księcia Mantui Gonzagę, przypuszczony był do jego herbu i rodziny. Od Myszkowskich godność margrabiów przeszła następnie do domu Wielopolskich.[3] Źródło : Andrzej Fischinger „Kaplica Myszkowskich w Krakowie”, 1956 r. Rocznik Krakowski, tom XXXIII, zeszyt 3[4] Tablica fundacyjna o bogatym obramieniu, składającym się z ornamentów zawijanych, stylizowanych orłów, pęków owoców, waz płomienistych, rozetek, główki putta itp. W zwieńczeniu kartusz z herbem Gonzagów – Myszkowskich.Na tablicy napis : D : O : M : II A : D : 1614 II MAIORVM MEMORIAE CINRRIBVS PATRVI ET BENEFACTORIS AETERNAE MATRIS FRATRVMQUE REQVIEI II SVAE DENIQ[ue] ET CONIVGIS SUORVMQ[ue] SVCCESSORVM SEPVLTVRAE SACELLVM HOC A FUNDAMENTIS EREXIT II SIGISMVNDVS MYSZKOWSKI MARCHIO GONZAGAE ET MIROVIAE SVPREMVS REGNI POLONIAE MARESCHALLVS II PETRICOVIENSIS PRIMUM POST NOVO CORCIN[ensis] GRODECEN[sis] SOLECEN[sis] VISLICEN[sis] PRAEFECTUSETC. II NON INSCIVS SORTIS HVMANAE FINEM RESPICIENS HANC METAM OMNIUM ESSE OPERAE HOS TESTATVS EST II ET EO IN LOCO VBI ILL[ustrissi] MVM PRINCIPEM ET R[ever]EN[dissi]MVM IN CHR[ist]O PATREM D[ominum] PETRUM EPISCOPVM CRACOVIENS[sem] ET DUCEM SEVERIEN[sem] II HVMAVIT IBIDEM ILL[ustrisssi]MAM BEATAM DE PRZERAB IOAN[nis] CAST[ellani] SIRADIEN[sis] FILIAMCONIVGEM VERO SIGISMVNDI II OSVIECIM[ensis] ET ZATORIEN[sis] DVC[atum] PRAEFECTI MATREM SVAM SEPELIRI CVRAVIT II DVOS ITIDEM FRATRES IOAN[nem] CAST[ellanum] ZARNOV[iensis] ET PETRVM PALATI[num] RAVEN[sem] CAP[itaneum] CHECIN[ensem] REGNI SENATORES II INGENIO FAELICISSIMOS DOCTRINA ET VSV RERVM INSIGNES PRVDENTIA INCOMPARABILES II MAGNOS IN REPVB[lica] VIROS DEPOSVIT SIBI LOCVM IN QVO MORTVVS QVIESCENS VLTIMVMOPERIRETVR II DIEM VIVVS ELEGIT II QVIENTEM POSTERI PRAECENTVR [Tekst tablicy fundacyjnej podany wg Tomkowicza i Lepszego] Źródło : Andrzej Fischinger „Kaplica Myszkowskich w Krakowie”, 1956 r. Rocznik Krakowski, tom XXXIII, zeszyt 3 [powrót] Spis treści
|
